Welkom in de Polycrisis! / Blog (Dutch)

K.U.T. Dat is de reactie die ik zoek met deze kleine Planetaire Statusupdate. Ik wil je vragen het in je op te nemen, zo nodig te huilen en boos te worden, en dan wil ik dat je in actie komt.

Samenvatting: we overschreidden zes van de negen planetaire grenzen. Bovendien kunnen we het niet langer hebben over individuele crises (klimaat, biodiversiteit, drinkwater....), aangezien ze met elkaar verbonden zijn. Welkom in de Polycrisis.

(N.B., er zijn ook tekenen van hoop, zie onder).

De polycrisis in mooie statistiekjes

Ja, dat is de shit.

Opwarming

- De mondiale gemiddelde oppervlakte temperatuur is opgewarmd met 1.2 °C - het warmste sinds 100.000 jaar.

- In 2023 raakten we 1.5 °C opwarming as jaarlijkse gemiddelde temperatuur, met een waarschijnlijk permanent overschrijding van de 1.5 °C limidt in de komende 5 jaar.

- In 2023, warmde de oceaan ineens en onverwacht met 0.4 °C, in een mate die wetenschappers niet begrijpen. In 2024 this trend continued.

- De opwarming is aan het versnellen, nu op 0.26 °C per decennium, wat betekent dat we op 2.0 °C opwarming raken in 2040 em 3.0 °C in 2100 - beide scenarios zullen desastreus zijn op een bijna onvoorstelbare schaal, inclusief oorlog. We zijn op weg naar de klimaathel.

'Natuurlijke' Rampen in 2023

- Hittegolven van 40 °C of meer bedreigden menselijk leven op all continenten in 2023.

- Stormen, zoals Typhoon Saola in Hong Kong, Daniel in zuid Europa, waren verwoestend.

- Overstromingen vonden plaats in 10 landen in slechts 12 dagen in September 2023.

- Droogte, overal.

- Natuurbranden, over de hele wereldbol, inclusief Griekenland, Tenerife, Schotland, Noord Afrika, Kazachstan, Canada in alle provincies, 55571 brandhaarden verspreid over de Verenigde Staten, Chile. In totaal werden 11.91 milljoenn hectare aan bos vernietigd.

- Deze zaken hebben een enorme negatieve invloed op de gezondheid veroorzaakt door ziekte, bijvoorbeeld de opkomst van mug-verspreide ziekten (b.v. malaria, dengue) en niet-overdraagbare ziekten (beroerte, diabetes etc.),

De voorspelling is dat klimaat-gerelateerde rampen 14.5 miljoen levens, twee miljard gezonden levensjaren, en 38 000 000 000 000 USD per jaar zal kosten in 2050.

All deze aspecten worden door de wetenschap aan door mensen veroorzaakte klimaatontwrichting verweten.

Samenvatting van de Polycrisis: zes van de negen planetaire grenzen zijn overschreden.

Johan Rockström verteld over de meervoudige onderling verbonden kantelpunten in het klimaatsysteem.

Non-klimaat

Wacht even, er is meer:

- Zoetwater: In 2025, zal een geschatte 1.8 miljard mensen zullen leven in regio's die geplaagd worden door waterschaarste, waar tweederder van de werelebevolking zal leven in door water-gebrek geteiserde regio's als gevolg van gebruik, groei en klimaatverandering. Belangrijke voorbeelden zijn India en Californië.

- Bodemdegradatie: De bodem, de fundering onder de beschaving, en mijn persoonlijke obsessie, is wijdverspreid gedegradeed door: e.g. intensieve landbouw, erosie, ontbossing, verwoestijning, brand, vervuiling, eutrofiëring, en bodemafsluiting. Er is geschat dat 60-70% van de bodems in de EU ongezond zijn, en het is onwaarschijnlijk dat de cijfers in andere delen van de wereld veel beter zijn.

- Verzuring van de oceaan: Tussen 1950 en 2020 is de gemiddelde zuurgraad gedaald van pH 8.15 tot 8.05 (N.B. de pH is op een log-schaal, een 0.1 daling in pH betekent 26% meer H⁺ ionen) door atmosferische CO₂ geïnduceerde diwaterstofcarbonaat productie. Deze daling versoort het leven in de oceaan en, samen met de stijgende oceaan temperatuur, tot verblekend koraal. Koraal is in 2100 waarschijnlijk uirgestorven.

- Uitstervan van soorten, de biodiversiteit op land neemt snel af als gevolg van menselijke drukfactoren, met name door verlies en degradatie van habitat, door de omvorming van natuurlijke habitat in cultuurgrond voor landbouw and bosbouw. Bijna 90% van de zeevis voorraden in de wereld zijn volledig geëxploiteerd, over-geëxploiteerd of uitgeput. Een miljoen van de geschatte 8 milkoen soorten planten en dieren in de wereld worden bedreigd met uitsterving. Onder het maaiveld, waar 59% van alle soorten leeft, hebben we geen goede getallen over het verlies aan biodiversiteit.

- Ongebreidelde vervuiling: fosfaat, pesticiden, plastics.... Het gebruik van Glyfosaat (b.v. Roundup) , voor nog eens 10 jaar verlengd in de EU, veroorzaakt kanker en de ziekte van Parkinson. We fhebben onszelf vervuild: onze hersenen en longen , blaas , bloed, onze moedermelk.... onze babies.

- Sociaal-economische ongelijkheid: In rijke landen is de verhouding vermogen-tot-inkomen gestaag gestegen. Erger nog, landen lopen uiteen in hun BBP per capita, wat in belangrijke mate bijdraagd aan de migratie. Immigratie en economische verongelijktheid hebben bijgedragen aan de recente opkomst van extreem rechts in Europa.

Oké, K.U.T., ik ben boos nu, hoe vergaat het jou? Als het teveel wordt, scroll dan snel naar de hoop sectie.

BBP per capita 1960-2023. Bron Wereldbank.

Verbonden kantelpunten

De wetenschap heeft 16 onderling verbonden kantelpunten in het wereldklimaatsysteem geïdentificeerd. Ze zijn in belangrijke mate verbonden via de AMOC (Atlantic meridional overturning circulation), een belangrijk onderdeel van de mondiale circulatie van de oceaan. De analyse van deze kantelpunten en hun onderlinge verbindingen hebben tot ernstige conclusies geleid:

- 5 kantelpunten zullen kantelen bij 1.5 °C opwarming. Dus in de komende 5 jaar.

- Nog 5 andere zullen waarschijnlijk kantelen binnen de bandbreedte van het Parijs Akkoord. Dus tot 2040.

- Bijvoorbeeld, de natuurlijke ecosystemen van de Aarde op land en in water verliezen hun capaciteit om broeikasgassen uit de atmosfeer op te nemen. De Amazone is geen CO₂ sink (putje) meer, maar een source (bron) van CO₂. Dat zal de zaken dramatisch veranderen.

- Bovendien, de kantelpunten zijn onderling verbonden en het is waarschijnlijk dat ze de wereld in chaos zullen dominoën.

Oh hemeltjelief.